Sáng ngày 18/6, Hội thảo “Phát triển công nghệ sản xuất giống lúa chất lượng cao” do Hội Giống Cây trồng Việt Nam, Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật Việt Nam phối hợp với Liên hiệp các hội Khoa học và Kỹ thuật tỉnh Thái Bình tổ chức đã diễn ra với sự tham gia của nhiều chuyên gia đầu ngành và mô hình sản xuất tiêu biểu. Hội thảo tìm kiếm giải pháp nâng cao năng lực nghiên cứu, chọn tạo giống, nhằm đưa ngành giống Việt Nam phát triển bền vững, hiện đại, đủ sức cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Chủ trì Hội thảo có GS.VS.TSKH Trần Đình Long - Chủ tịch Hội Giống cây trồng Việt Nam, Thành viên HĐQT Tập đoàn Vinaseed, ThS. Phạm Thị Bích Hồng - Phó Trưởng ban, Ban Phổ biến kiến thức, Liên hiệp Hội Việt Nam, TS. Trần Thị Hòa - Chủ tịch Liên hiệp Hội tỉnh Thái Bình.

Phát biểu tại Hội thảo, GS. Trần Đình Long nhấn mạnh: “Định hướng chiến lược đến năm 2030 phải nâng cao năng lực nghiên cứu, ứng dụng công nghệ hiện đại như chỉ thị phân tử, chỉnh sửa gen, công nghệ tế bào, vi nhân giống và ứng dụng AI trong chọn tạo giống.” Ông cũng khẳng định,  việc phát triển các vùng sản xuất giống trọng điểm và đẩy mạnh mô hình hợp tác công – tư (PPP) là yếu tố then chốt tạo sức bật cho toàn ngành.

Đặc biệt, Nghị quyết 57 của Bộ Chính trị đóng vai trò nền tảng pháp lý quan trọng, cho phép các viện nghiên cứu, trường đại học được tự chủ tài chính, liên kết doanh nghiệp và sử dụng tài sản trí tuệ để thương mại hóa giống cây trồng mới. Đây là động lực lớn giúp Việt Nam tiến gần hơn tới mục tiêu trở thành quốc gia có ngành giống phát triển ngang tầm khu vực và thế giới.

Thái Bình đang trở thành điểm sáng của cả nước trong phát triển giống lúa chất lượng cao bằng công nghệ. Với hệ sinh thái giống cây trồng tương đối hoàn chỉnh, tỉnh đã đẩy mạnh ứng dụng khoa học kỹ thuật vào chọn tạo, sản xuất và thương mại hóa giống lúa. Các doanh nghiệp như Vinaseed cùng các HTX điển hình như Trọng Quan và Bình Định, đã góp phần quan trọng vào việc xây dựng cánh đồng mẫu lớn, sản xuất an toàn, tăng thu nhập cho nông dân. 

Ông Trần Minh Bằng, Giám đốc HTX dịch vụ nông nghiệp Trọng Quan (Đông Hưng, Thái Bình) chia sẻ tại Hội thảo về quá trình tiếp thu và ứng dụng khoa học công nghệ vào sản xuất giống lúa chất lượng cao tại đơn vị. Với cách làm bài bản và hiệu quả, HTX Trọng Quan đã trở thành một trong những mô hình điển hình tại địa phương. Với gần 2.200 thành viên, HTX đã chủ động liên kết với các cơ quan chuyên môn, nhà khoa học trong và ngoài tỉnh để tổ chức các lớp tập huấn, xây dựng mô hình trình diễn, chuyển giao kỹ thuật sản xuất giống lúa mới như Đài Thơm 8, ĐS1… “Các giống này không chỉ có năng suất, chất lượng cao mà còn được liên kết tiêu thụ sản phẩm, áp dụng quy trình IPM nhằm giảm thiểu sử dụng hóa chất, bảo vệ môi trường và sức khỏe người tiêu dùng”, ông Bằng cho biết.

HTX cũng triển khai hiệu quả các mô hình xử lý rơm rạ sau thu hoạch bằng chế phẩm sinh học, tận dụng làm phân hữu cơ, cải tạo đất và phục vụ sản xuất lúa an toàn. Bên cạnh đó, cơ giới hóa được đẩy mạnh với hàng chục máy gặt, máy cấy, máy làm đất giúp giảm công lao động, tăng hiệu quả sản xuất. 

Nhờ những ứng dụng tiến bộ này, thu nhập bình quân đạt 196 triệu đồng/ha/năm. Thành công của HTX Trọng Quan cho thấy sự cần thiết của việc kết hợp giữa khoa học kỹ thuật với quản lý HTX năng động, chủ động liên kết “4 nhà”, từ đó nâng cao năng suất, chất lượng và vị thế của lúa gạo Thái Bình trên thị trường. Những mô hình thành công đang khẳng định vai trò tiên phong của tỉnh trong việc đưa khoa học – công nghệ vào tận ruộng đồng, mở ra hướng phát triển bền vững, hiện đại cho ngành giống cây trồng Việt Nam.

Với những kiến nghị, định hướng và mô hình thiết thực được chia sẻ, Hội thảo khẳng định vai trò then chốt của công nghệ trong phát triển giống lúa chất lượng cao. Đây không chỉ là những giải pháp kỹ thuật mà còn là bước chuyển đổi tư duy sản xuất từ “làm nông” sang “kinh tế nông nghiệp”, đặt nền móng cho một ngành giống cây trồng Việt Nam vững mạnh, chủ động, có khả năng cạnh tranh cao trong khu vực và thế giới. Từ những mô hình tiêu biểu được giới thiệu tại Hội thảo, có thể thấy, nếu nông dân được hỗ trợ đúng cách - từ giống đến công nghệ và thị trường, thì  nông nghiệp không chỉ là nghề đủ ăn, mà còn có thể làm giàu một cách bền vững từ hạt giống.

Kết thúc buổi Hội thảo, GS. VS. TSKH Trần Đình Long bày tỏ: “Tôi mong rằng Thái Bình sắp tới 100% giống chất lượng cao. Chỉ bán gạo thì chưa đủ, vì nếu chỉ dựa vào ‘nông nghiệp cơ bắp’ sẽ rất khó tạo ra giá trị gia tăng. Chúng ta cần một chuỗi liên kết chặt chẽ, có sự tham gia của doanh nghiệp và đặc biệt là phải ứng dụng công nghệ hiện đại. Tôi tin rằng Thái Bình sẽ là cái nôi giống chất lượng cao trong thời gian không xa.”

Tin Vinaseed